چرا کودک از خوردن امتناع می‌کند؟

در این نوشتار به برخی علل امتناع کودکان یک تا دو ساله از غذاخوردن و راهکارهایی برای برطرف کردن این مشکل اشاره شده است.

 امتناع کودک از خوردن ممکن است به دلایل زیر باشد:

  • فعالیت زیاد و درنتیجه خستگی
  • فعالیت کم و درنتیجه کمتر گرسنه شدن
  • نخوابیدن
  • کم بودن فاصله میان وعده ها با غذای اصلی
  • اظهارنظر مبنی بر دوست نداشتن غذا توسط بزرگترها

 اما درعین حال این امر ممکن است وسیله ای باشد تا کودک بواسطه آن عدم وابستگی و استقلال خود را نشان دهد. این خود بخشی از مراحل تکاملی اوست. والدین اگر هیجان زده باشند و به کودک فشار بیاورند، سبب کندی جریان ترشح معده کودک و مانع از هضم غذای وی می شوند. بعلاوه کودک از توجه والدین لذت می برد و می آموزد که امتناع از خوردن، یکی از راه های جلب توجه آنان است. کودک معمولا غذای بخصوصی را برای مدتی دوست دارد و بعد ممکن است به غذای دیگری علاقه نشان دهد؛ یعنی ممکن است امروز از خوردن غذایی که تا دیروز دوست داشت و می خورد، امتناع کند. در این مورد والدین مب توانند با ایجاد تغییراتی در درجه حرارت یا پخت غذا (به عنوان مثال دادن شیر گرم یا سرد، تخم مرغ آبپز یا نیمرو و …) و تعریف و تمجید از غذا آن را مورد پسند و دلخواه کودک نمایند. اگر کودک بازهم از خوردن امتناع کرد، والیدن باید صبور باشند و کودک را وادار به غذاخوردن نکنند و پس از اتمام غذای خودشان، بشقاب کودک را نیز با سایر بشقاب ها جمع آوری نمایند. بدین ترتیب هم کودک یاد می گیرد که زمان صرف غذا نامحدود نیست و هم باعث می شود در وعده غذایی بعد، به اندازه کافی گرسنه باشد و غذا بخورد. نتایج مطالعات نیز نشان داده است که دریافت انرژی هر کودک از یک وعده غذایی به وعده دیگر بسیار متفاوت است ولی کل انرژی دریافتی روزانه به میزان قابل توجهی ثابت است. بدین معنی که معمولا کمبود کالری و مواد مغذی در یک وعده را کودک در وعده بعدی جبران می کند.

 اگر کودک بعضی غذاها را نمی خورد چه باید کرد؟

اگر کودک علاقه کافی برای خوردن بعضی غذاها را ندارد، مادر باید آن غذاها را به روش های مختلف تهیه کند تا همان ماده غذایی با مزه و طعم جدید مورد استفاده کودک قرار گیرد و اگر باز هم کودک از خوردن امتناع کرد می توان از جانشین های آن ماده غذایی استفاده کرد.

 در ادامه پیشنهاداتی در مورد کودکانی برخی عادات غذایی خاص پیدا کرده اند ارائه می شود:

 اگر کودک گوشت تکه ای نمی خورد
  • بهتر است گوشت را به قطعات بسیار کوچک و ریز تقسیم کنید تا بخوبی پخته شود، مقلا به شکل حلیم گندم درآید.
  • قطعات کاملاً ریز گوشت را مخلوط با حبوبات بپزید و نرم کنید و همراه با یک قاشق غذاخوری روغن زیتون و یک قاشق مرباخوری آب لیموترش یا آب نارنج تازه به کودک بدهید.
  • گوشت چرخ کرده را به صورت کوفته قلقلی درآورید یا به صورت مخلوط با گوجه فرنگی به جای سس روی ماکارونی بریزید یا کتلت (مخلوط گوشت و سیب زمینی و تخم مرغ) را به شکل های کوچک و زیبا تهیه کنید یا به صورت مخلوط با آب گوجه فرنگی و لوبیا و برنج (لوبیاپلو) بپزید.
  • از گوشت مرغ یا ماهی استفاده نمائید.
  • اگر کودک هیچیک از انواع گوشت را نمی خورد از جانشین های آن استفاده کنید مثل زرده تخم مرغ، سفیده تخم مرغ، عدس، پنیر با بادام یا گردو، لوبیا چیتی پخته شده، شیر و ماست.
  • برنج را در آب گوشت یا مرغی که می پزید بریزید و به صورت کته نرم یا انواع سبزی ها ویا عدس به او بدهید.
  • کودکانی که اصلا گوشت نمی خورند باید ازنظر دریافت آهن مورد توجه باشند.
 اگر کودک تخم مرغ سفت شده نمی خورد
  • تخم مرغ سفت شده را با کمی کره یا شیر نرم کنید.
  • زرده و سفیده تخم مرغ را بزنید و داخل سوپ بریزید و بگذارید چند جوش بزند.
  • زرده و سفیده تخم مرغ را با کمی شیر (حدود 2 قاشق غذا خوری) مخلوط کرده و در روغن بپزید (خاگینه).
  • سیب زمینی پخته شده و تخم مرغ سفت شده را رنده کنید و به آن کمی کره یا روغن زیتون بزنید (تقریبا مشابه سالاد الویه بدون سس).
  • تخم مرغ را بزنید و با نصف استکان ماست در ته قابلمه ای برای او کته درست می کنید بریزید (مثل ته چین).
  • ماکارونی را بپزید و آب کش کنید، یک تخم مرغ را بزنید و با یک استکان شیر مخلوط کنید، کمی پنیر در آن رنده کنید و با ماکارونی دم کنید.
  • تخم مرغ را بزنید و با کمی خامه یا آبلیمو به سوپ اضافه کنید و بگذارید بپزد.
  • از مصرف تخم مرغ خام یا نیم پز پرهیز کنید.
 اگر کودک شیر مادر با هیچ شیر دیگری را نمی خورد
  • ماست را جانشین شیر کنید و دوغ و ماست را در وعده های غذایی کودک بگنجانید.
  • در بعضی از غذاها از شیر استفاده کنید مقالا آرد و کره و شیر را به سوپ اضافه کنید. ماکارونی را با شیر و پنیر درست کنید. به کودک شیربرنج یا فرنی بدهید.
  • با شیر، کره، پنیر و کمی آرد، سس درست کنید و روی ماکارونی یا روی سبزی های پخته شده بریزید.
 اگر کودک سبزی یا میوه نمی خورد
  • کودکان ممکن است یک نوع سبزی یا میوه را خوب نخورند و نوع دیگری را بهتر بپسندند و هرکدام را که بهتر می خورند بیشتر به او بدهید، اما گهگاه سبزی ها یا میوه هایی را که نمی خورند باز امتحان کنید.
  • سبزی هایی مثل کرفس یا هویج را بپزید (نه تا آن حد که له شود، بلکه فقط کمی ترد شود) و بگذارید کودک آن را بادست بردارد و بخورد.
  • سبزی ها را ریز کرده و در سوپ بریزید.
  • کمی ماست چکیده بر روی سبزی های پخته بریزید یا سبزی را با نان و پنیر به او بدهید.
  • اگر میوه نمی خورد، آن را رنده کرده یا به تکه های کودک تقسیم کنید وبا کمی خامه یا ژله به او بدهید (مثل سالاد میوه) یا در تهیه ژله به جای آب، آبمیوه بریزید و یا تکه های بسیار کوچک میوه را به ژله اضافه نمائید.
 اگر کودک شیرینی زیاد می خورد
  • خرید شیرینی و درست کردن غذاهای شیرین را کاهش دهید.
  • در غذاهای شیرینی که تهیه می کنید، از شکر کمتری استفاده نمائید.
  • مواد شیرین مثل بستنی و شکلات را به عنوان جایزه به کودک ندهید، بلکه مقدار کمی از آن را جزء برنامه غذائیش بگذارید.
  • مراقب دندانهای کودک نیز باشید و بعد از مصرف مواد شیرین حتماً دندان های او را مسواک بزنید.

 * این مقاله برگرفته از راهنمای منتشر شده توسط انجمن تغذیه با شیر مادر کشور تحت عنوان “تغذیه در سال دوم زندگی” که به همت جمعی از مجربترین اساتید رشته کودکان کشور تهیه و تدوین شده است، می باشد.

0 Comments