سرماخوردگی

با اینکه سرماخوردگی یک عفونت ویروسی کوچک و خود محدود شونده است، اما می‌تواند کودکان (و حتی بزرگسالان) را بدحال و مستأصل کند. اغلب سرماخوردگی ها ناشی از ویروس‌های شایع هستند و معمولا طی حدود یک هفته خودبخود خوب می‌شوند؛ با این‌حال شرایط جدی‌ و شدیدتری نیز در اثر عارضه دار شدن سرماخوردگی ممکن است به‌وجود آید که نیازمند مراقبت‌های سریع بهداشتی باشد.

علائم و نشانه‌های سرماخوردگی

نشانه‌های سرماخوردگی غالباً طی مدت کوتاهی از بین می‌روند اما در حدود ۱۰% از کودکان سنین پیش از دبستان، گاهی تا ۲ هفته نیز طول می‌کشند.

• گرفتگی یا آبریزش بینی
• ترشحات شفاف از بینی که کم‌کم و طی چند روز غلیظ شده زرد یا سبز رنگ می‌شوند
• گلودرد
• خشونت صدا
• تب، که غالباً دو تا سه روز طول می کشد و قبل از بهبود سایر علائم بهبود می‌یابد
• تورم غدد لنفاوی گردن
• کاهش اشتها
• سردرد خفیف
• خستگی

سرماخوردگی پایدار

طی اولین سال‌های زندگی کودک ممکن است طی یک سال به‌طور متوسط به ۸ تا ۹ ویروس مختلف سرما خوردگی مبتلا شوند. این میزان حتی ممکن است در خانواده‌هایی که فرزندان بزرگتر ویروس‌های جدیدی از مهدکودک یا مدرسه به خانه می‌آورند بیشتر هم باشد. در این حال اینگونه به‌نظر می‌رسد که کودک به طور مداوم در تمام طول سال به سرماخوردگی مبتلاست.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بیشتر سرماخوردگی‌ها به گذشت زمان خوب می‌شوند. در صورتی که سرماخوردگی پیشرفت کرده و ریه‌ها را درگیر کند و یا به عفونت ثانویه میکروبی منجر شود لازم است که کودک توسط پزشک ارزیابی شود.

علائم خطر در سرماخوردگی

درصورتی‌ که کودک شما طی سرماخوردگی به هر یک از نشانه‌های زیر مبتلا شد، سریعا به پزشک مراجعه نمائید:

• خس‌خس سینه (wheezing)
• تنفس سریع و یا سختی در نفس کشیدن
• عدم تمایل به نوشیدن و یا استفراغ بعد از نوشیدن
• خواب آلودگی رو به افزایش
• بروز مجدد تب چند روز بعد از علائم اولیه سرماخوردگی
• تو کشیده شدن عضلات قفسه سینه هنگام تنفس
• آبی رنگ شدن لب‌ها
• سردرد شدید یا سفتی و درد گردن

عوارض سرماخوردگی

علل ابتلا به سرماخوردگی

علت ایجاد سرماخوردگی ویروس‌های تنفسی هستند، با اینحال بعضی از افراد حاضر به پذیرش این واقعیت علمی نیستند و شایعاتی مختلف پیرامون سرماخوردگی نقل می‌کنند.

بعضی از این شایعات که اغلب نیز مبنای علمی ندارند عبارتند از:

• واکس انفلوانزا سبب ایجاد سرماخوردگی می‌شود
• علت ایجاد سرماخوردگی‌های مکرر ضعف سیستم ایمنی است
• ویتامین سی از بروز سرماخوردگی جلوگیری می‌کند
• طی سرماخوردگی باید از نوشیدن شیر خودداری کرد
• قرار گرفتن در معرض سرما یا کم لباس پوشیدن سبب بروز سرماخوردگی می‌شود

درمان سرماخوردگی

زمان، بهترین درمان برای سرماخوردگی است. کودکان مبتلا به سرماخوردگی خودبخود خوب می‌شوند. برا درمان درد و تب در کودکان می‌توانید از استامینوفن و یا ایبوپروفن استفاده کنید اما از مصرف آسپرین خودداری کنید زیرا می‌تواند منجر به آسیب کبد شود ((Reye’s Syndrome). سرفه و احتقان ناشی از سرماخوردگی معمولا طی دو هفته برطرف می‌شود. اگر علائم طی این مدت برطرف نشد، کودک را نزد پزشک ببرید.

بایدها و نبایدها در سرماخوردگی

بایدها

• به کودک خود مایعات زیاد بدهید تا مطمئن شوید که دچار کم‌آبی نمی‌شود.
• از قطره‌ها و یا اسپری‌های حاوی‌ محلول‌ نمک برای مرطوب کردن مجاری هوایی استفاده کنید.
• با استفاده از یک مکنده (aspirator) یا پوار، بینی کودک را تمیز نمایید. این امر به‌ویژه در شیرخواران کم سن‌تر بسیار مهم است.
• هنگام خواب سر کودک را اندکی بالا قرار دهید. این کار سبب جلوگیری از تخلیه ترشحات پشت حلق که یکی از علل ایجاد سرفه هستند می‌شود.
• در صورت وجود درد یا تب از استامینوفن و یا ایبوپروفن استفاده کنید.
• هوای خانه را مرطوب کنید.
• دست‌های خود را مرتب بشویید تا از انتقال ویروس به سایرین جلوگیری کنید.
  

نبایدها

• دادن آنتی‌بیوتیک به کودک. زیرا علت ایجاد سرما خوردگی ویروس‌ها هستند و آنتی‌بیوتیک‌ها در این حالت مؤثر نیستند؛ ضمن اینکه عوارض جانبی آنها می‌تواند خطرناک باشد.
• دادن داروهای ضد سرفه و ضد احتقان که بدون نسخه قابل تهیه هستند (OTC). مطالعات نشان داده‌اند که اغلب آنها هیچ اثری در سرماخوردگی ندارند. به‌طور خاص از دادن این داروهای بدون نسخه به کودکان زیر ۶ سال به علت عوارض جانبی احتمالی خطرناکشان خودداری نمائید. این داروها حاوی ترکیبات شیمیایی هستند که در کودکان کم سن می‌تواند با عملکرد قلب و تنفس تداخل داشته باشد.
• قرار دادن کودک در معرض مواد تحریک کننده مانند دود، مواد معطر و خوش‌بو کننده‌ها