دکتر یاسر قرشی دکتر یاسر قرشی، متخصص کودکان، نوزادان و نوجوانان
امروزه کودکان زیر ۵ سال بیش از هر زمانی به نمایشگرها خیره میشوند. منظور از نمایشگر تلویزیون، کامپیوتر، کنسولهای بازی، تلفنهای هوشمند و تبلت است.
اگر میخواهید مدت زمانی که کودکتان به نمایشگرها خیره میشود را محاسبه کنید به یاد داشته باشید که باید تمام دستگاههای فوق را در نظر داشته باشید. همچنین مدت زمانی که در مکانهایی خارج از خانه (مانند مهدکودک) از این وسایل استفاده میکند را نیز در نظر بگیرید.
توصیه های زیر در مورد کودکانی است که روند تکاملی طبیعی دارند، اگر کودک شما نیازهای ویژهای دارد در مورد توصیه های خاص مربوط به او از متخصص کودکان کمک بگیرید.
چه میزانی از اسکرین تایم برای کودک مناسب است؟
بهترین نوع یادگیری برای کودکان حاصل تماس رو در روی آنها با مراقبینشان است. بهتر است که زمان استفاده از نمایشگرها را برای کودکان را در حدقل میزان ممکن نگه داریم:
برای کودکان زیر ۲ سال: استفاده از نمایشگرها به هیچ وجه توصیه نمیشود.
برای کودکان ۲-۵ سال: زمان استفاده روتین از نمایشگرها را زیر ۱ ساعت در روز حفظ کنید.
چرا باید زمان استفاده از نمایشگرها را محدود کرد؟
اغلب در زمان استفاده از نمایشگر ها کودک فرصت یادگیری در دنیای واقعی شامل تعامل با دیگران، بازی خارج از خانه و ایجاد و لذت بردن از ارتباطات اجتماعی با خانواده را از دست میدهد. زمان زیاد استفاده از نمایشگرها همچنین کودک را در معرض خطرات زیر قرار میدهد:
- افزایش وزن
- کاهش خواب
- آماده نبودن برای مدرسه
- بی توجهی، پرخاشگری و توانایی کمتر در آرام کردن خود
چگونه زمان استفاده از نمایشگر در خانه را محدود کنیم؟
محدود کردن زمان هنگامی که کودک کوچکتر از آسانتر از کاهش زمان هنگامی است که کودک بزرگتر شده است. در خانواده اصول استفاده از نمایشگرها را با کودکانتان مطرح کنید و همگی به آن پایبند باشید. بر این اساس چگونگی و بایدها و نبایدهای استفاده از نمایشگرها را مشخص می کنید.
چند نکته سودمند در این مورد عبارتند از:
- با نحوه استفاده خودتان از نمایشگرها، الگوی خوبی برای کودکانتان باشید.
- هنگام صرف غذا، کتاب خواندن برای کودکان یا زمان های جمع شدن خانواده دور هم، تلویزیون و وسایل دارای نمایشگر را خاموش کنید.
- هنگامی که کسی از وسایل دارای نمایشگر استفاده نمیکند آنها را خاموش کنید. به خصوص تلویزیون در پس زمینه روشن نباشد.
- حداقل ۱ ساعت قبل از زمان خواب از نمایشگرها استفاده نکنید. هیچ نمایشگری را در اتاق خواب کودکان قرار ندهید زیرا سببایجاد اختلال در خواب کودک میشوند.
- به جای استفاده از نمایشگرها، فعالیتهای سالمی نظیر کتابخوانی، بازی بیرون از خانه و یا ساخت کاردستی را برای کودکان انتخاب کنید.
چگونه اپ ها، ویدئو ها و برنامه های مناسب را برای کودک انتخاب کنیم؟
حتی الامکان هنگام استفاده از نمایشگرها شما نیز با کودکتان همراهی کنید و با او درباره آنچه می بینید صحبت کنید. برای حصول اطمینان از کیفیت برنامه ها:
- برنامه ها و اپ های آموزشی تعاملی و متناسب با سن کودک را انتخاب کنید. برنامه های آموزشی اهداف یادگیری مشخصی دارند و کودک را تشویق به مشارکت می کنند.
- قبل از استفاده کودک از اپ ها، خودتان آنها را امتحان کنید.
- مطمئن شوید کودک برنامه هایی را تماشا میکند که شما هم با آنها آشنایی دارید.
- از آگهی های بازرگانی و برنامه های با محتوای سرگرم کننده برای بالغین در حضور کودکان استفاده نکنید.
- از سیستمهای امتیازبندی برنامه ها استفاده کنید.
آیا کتابهای الکترونیکی ابزار یادگیری خوبی هستند؟
اپ ها و کتابهای الکترونیکی با کیفیت و مناسب سن که به منظور آموزش روخوانی تولید شده اند به شرط آنکه شما و کودک همزمان از آنها استفاده کنید می توانند مفید باشند. اما حتی بهترین کتاب های الکترونیکی نیز نمیتوانند در زمینه مهارت هایی مانند ورق زدن صفحات یا تجربیاتی که کودکان میتوانند با کتاب فیزیکی داشته باشند (همچون بلند کردن اجسام سنگین، خط خطی کردن و جویدن) کمککننده باشند.
اگر کودک خیلی زود در معرض محتوای دیجیتال قرار نگیرد آیا از جامعه عقب نمیماند؟
هیچ مدرک مستدلی مبنی بر اینکه استفاده زودهنگام از ابزارهای دیجیتال به تکامل کودک کمک میکنند وجود ندارد. بهترین روش یادگیری در کودکان تعامل چهره به چهره با مراقبینشان است.
آیا استفاده از نمایشگرها برای آرام کردن یا پرت کردن حواس کودک ایرادی دارد؟
استفاده از نمایشگرها به این منظور به صورت لحظه ای ممکن است مفید باشد اما با استفاده مکرر از آنها کودک یاد نمیگیرد که خود را آرام کند (Self-soothing).
وقتی که نمایشگر را از کودک میگیریم ناراحت می شود، چه میتوانیم بکنیم؟
در دنیای امروز مدیریت زمان استفاده از نمایشگرها یک چالش رو به رشد است. ایجاد محدودیت برای همه اعضای خانواده هنگامی که کودکان هنوز کوچک هستند بسیار کمک کننده است. در لحظه ای که کودک ناراحت شده است با صدای آرام با او صحبت کنید، او را متوجه کنید که ناراحتی اش را درک میکنید و توجه و علاقهاش را به سمت دیگر فعالیت های مورد علاقه اش معطوف کنید.